Zweetvoeten

De ene mens zweet meer dan de andere. Vaak kun je er niet zoveel aan doen, het is grotendeels erfelijk bepaald. Ook veel wassen helpt daar niet tegen. Overmatig zweten, ook wel hyperhidrosis genoemd, kan leiden tot een onaangename geur en veel mensen schamen zich daarvoor. Het is een veelvoorkomende klacht en er is best iets tegen te doen. Je kunt proberen het zweten zelf iets te verminderen en daarnaast de gevolgen proberen te beperken. Eén van de plekken waar je zweet zijn je voeten, of liever, je voetzolen. Dat kan in sommige gevallen leiden tot zweetvoeten. Zweetvoeten door hyperhidrosis is iets anders dan zweetvoeten door een beperkte hygiëne. Ook dat komt best vaak voor en wordt verergerd door het dragen van sokken en schoenen van slechte kwaliteit: niet ademend en geen vocht opnemend.  

Wat zijn zweetvoeten eigenlijk?

Ieder mens zweet en zweet op zich stinkt niet. Ook je voeten produceren zweet, er zitten duizenden zweetkliertjes op je voeten en je verliest via je voeten ongeveer een kwart liter vocht per dag. Bij sommige mensen is dat meer dan gemiddeld en dat noemen we dan zweetvoeten. Wanneer het zweet in aanraking komt met bepaalde bacteriën, dan gaat het pas stinken. Die geur ontstaat omdat bacteriën de huidcellen en eelt verwerken. Ze produceren op die manier boterzuur. Dan worden zweetvoeten snel stinkvoeten en dat kan uiteindelijk tot voetschimmel en nagelschimmel leiden door de vochtige omstandigheden op en rond de voeten. Daar voelen schimmels zich goed thuis. Beide, zowel het stinken als de kans op voetschimmel, kan een reden zijn om te proberen iets aan te doen. Ook hebben mensen met zweetvoeten vaak warme, weke en branderige voeten.  

Waardoor wordt het erger? 

De hoeveelheid zweet die je produceert is dus grotendeels erfelijk bepaald. Ook hebben mannen er meer last van dan vrouwen. Toch zijn er oorzaken waardoor het tijdelijk of permanent erger wordt. Alcoholgebruik bijvoorbeeld, of stress. Ook in de puberteit zweten jongeren vaak meer, maar ook bepaalde stofwisselingsziektes of schildklierafwijkingen kunnen transpireren verergeren. Natuurlijk helpt een gebrekkige hygiëne ook niet. Veel mensen wijten hun zweetvoeten aan hun schoenen of sokken. Dat kan een rol spelen, wanneer die van kunststof, zoals nylon zijn. Dat soort stoffen nemen moeilijk vocht op en laten weinig lucht door. Daardoor ontstaat een ideaal klimaat voor zweetvoeten: het vocht kan niet verdampen en er kan geen frisse lucht bij. Wanneer het dan ook nog warm wordt, dan groeit het aantal bacteriën snel en worden de zweetvoeten erger. In de winter hebben mensen met zweetvoeten juist eerder koude voeten.

Wat is er aan te doen?

Je kunt je voeten op verschillende manieren verzorgen. Was ze regelmatig, maar niet overdreven vaak. Je kunt rustig zeep gebruiken, maar spoel de zeep goed af en gebruik niet te agressieve zeep. Een antibacteriële zeep is wel goed. Droog je voeten goed af en gebruik goede sokken: katoen, wol of bamboe. De kans dat je hierin gaat zweten is kleiner dan bij synthetische sokken. Wanneer je schoenen draagt, kies dan schoenen die zoveel mogelijk ventileren, zodat je voeten niet te snel warm worden. Scrub één keer per week je voeten en dan vooral je voetzolen en tussen je tenen. Je verwijdert zo de dode huidcellen en de bacteriën die daarmee de zweetlucht produceren. Er bestaan ook zalfjes die zouden helpen of zogenaamde voetendeodorants. Mocht je zoiets overwegen dan is vooraf een bezoek aan de huisarts of een pedicure aan te raden. Zij kunnen advies geven over het behandelen van zweetvoeten en ook beter inschatten wat zou kunnen helpen.  

Tips en huismiddeltjes

Er circuleren heel veel tips en huismiddeltjes rond overmatig zweten en zweetvoeten. Dat geeft ook wel aan dat het een veelvoorkomend probleem is. Een goede hygiëne is de basis van het voorkomen van luchtjes. Regelmatig wassen met niet teveel zeep, goed afspoelen en goed afdrogen zodat de bacteriën het zweet niet kunnen veranderen in geurstoffen. Elke dag schone sokken van een goede kwaliteit hoort ook bij die basishygiëne. Een goede tip is om inlegzolen in de schoenen te doen die vocht opnemen. Die inlegzolen kun je gemakkelijker schoonmaken en verwisselen. Inlegzooltjes met actieve koolstof neutraliseren de geur. Een bekend huismiddeltje dat verlichting brengt bij zweetvoeten is het nemen van voetenbaden. Er worden allerlei middeltjes toegevoegd aan het water. Zeezout is een bekende (lekker langs de kustlijn gaan lopen in de zomer is een heerlijke variant), maar ook zwarte thee, goudsbloem, menthol en lavendel worden regelmatig genoemd. Van lavendel is bekend dat het een licht antiseptische werking heeft. Zwarte thee doodt de bacteriën die tot de stank van zweetvoeten leidt en sluit de poriën van je voeten een beetje, zodat je minder zweet. Ook baden met natriumcarbonaat en azijn levert goede resultaten op, het zuur doodt sommige bacteriën. Zorg wel dat het water van je voetenbaden niet te warm is, dat heeft eerder een tegengesteld effect. Meer dan handwarm moet het niet zijn. Een wel heel simpele tip is: meer water drinken. Ook dat kan het ruiken van de voeten verminderen. Leiden alle hulpmiddelen en huismiddeltjes niet tot verbetering? Dan is een bezoek aan de huisarts aan te raden. Er kan ook altijd nog een medische oorzaak zijn voor dit soort klachten. De huisarts kan zweetremmende crèmes en andere middelen voorschrijven met aluminiumchloride. Wanneer niets anders helpt en de klachten heel ernstig zijn, kan er chirurgisch worden ingegrepen en wordt de centrale sympathische zenuw uitgeschakeld.

Schoenen en sokken

Zijn er ook sokken die beter helpen tegen zweetvoeten dan andere? Sommige mensen zweren bij bamboesokken. Bamboe is een vrij nieuw materiaal om kleding mee te maken, in ieder geval op grote schaal. Ondertussen zie je meer en meer bamboekleding. Vooral in ondergoed en sokken wordt het materiaal steeds meer gebruikt. Het combineert een aantal eigenschappen van andere materialen die helpen om zweetvoeten te voorkomen, en in ieder geval te voorkomen dat je voeten gaan stinken. Vooral het vochtabsorberende vermogen is een belangrijke eigenschap. Maar er zijn ook mensen die het liefst katoenen of wollen sokken dragen. Het beste kun je zelf uitproberen wat je zelf het prettigst vindt. Antibacteriële of sneldrogende eigenschappen van sokken helpen vaak wel. Sommige mensen vinden het prettig om dikke sokken te dragen, of zelfs twee paar sokken. Dat klinkt misschien gek, omdat het extra warmte voor je voeten oplevert, maar het helpt wel om het vocht af te voeren en op te nemen. Was je sokken op minstens 60 graden, dan weet je zeker dat de bacteriën gedood worden. Als het niet nodig is om schoenen te dragen, dan is het beter dat niet te doen. Sandalen of slippers kunnen een goed alternatief zijn. Het dagelijks afwisselen van schoenen helpt ook. Zo kunnen de schoenen goed drogen. Leren schoenen ademen goed en nemen vocht op, maar moeten dus ook regelmatig drogen. Het liefst laat je ze een aantal dagen staan. De schoenen instrooien met talkpoeder kan ook een kleine bijdrage leveren. Schoenen van ademend en natuurlijk materiaal, zoals leer, die vocht op kunnen nemen helpen om de voeten minder te laten zweten.  

Voetschimmel als gevolg

Sommige mensen die zweetvoeten hebben, ontwikkelen op den duur ook infecties of voetschimmel en/of nagelschimmel. Dat komt door de voortdurende vochtige omstandigheden en de grote hoeveelheid bacteriën die daarbij floreren. Ook raken je voeten makkelijk beschadigd wanneer ze vochtig en zacht zijn. Daardoor ontstaan infecties. Voetschimmel (ook wel aangeduid als zwemmerseczeem) is goed te behandelen, maar het is aan te raden de oorzaak van de schimmel aan te pakken, de vochtige en warme omstandigheden waarin de bacteriën groeien. Veel middelen tegen schimmel, zoals de vrij verkrijgbare anti-schimmel crèmes, mag je niet te lang en te vaak gebruiken. Daarom is het belangrijk om ook veel aandacht te geven aan het oplossen van de oorzaak van het probleem. Voetschimmel komt niet alleen voor bij mensen met zweetvoeten. Het is een beruchte en veel voorkomende kwaal. De helft van de Nederlanders heeft er wel eens last van. Het is een huidinfectie met een schimmel of gist. Meestal krijg je een rode, jeukende en schilferende huid, bijvoorbeeld tussen je tenen. Ook je nagels kunnen aangetast raken, dan krijg je de bekende kalknagels. Huidschimmels zijn behoorlijk besmettelijk. Zwembaden, douches in sporthallen, sauna’s en dergelijke zijn ideale plekken om voetschimmel op te lopen. Het heet niet voor niks ook wel zwemmerseczeem. Er lopen veel mensen op blote voeten rond in een warme, vochtige omgeving en je kunt het zelfs verspreiden wanneer je er zelf geen last van hebt. Daar komen nog de zuurgraad van de huid verhogende zeepresten bij. Lopen op badslippers helpt al om te voorkomen dat je het oploopt. Verder zijn een aantal van dezelfde tips als voor zweetvoeten van toepassing: droog je voeten goed af, draag luchtige en ademende sokken en schoenen.

Voetmassage apparaat

Om je voeten in een goede conditie te houden en om te ontspannen is regelmatig een voetmassage nemen heel fijn. Er zijn speciale voetmassage-apparaten, zoals die van Voethopper.nl, die de taak van de menselijke masseur heel goed kunnen overnemen. Er zijn voetmassage apparaten die ook de mogelijkheid bieden tot voetenbaden. Dat biedt goede mogelijkheden om ook zweetvoeten en voetschimmel aan te pakken. Bijvoorbeeld door een sodabadje.